خیلیها که اسم طلای سفید رو میشنوند، بیاختیار به اسم پلاتین اشاره میکنند. اما واقعیت اینه که طلای سفید و پلاتین خیلی با هم تفاوت دارند. شاید برای شما هم جالب باشه که طلای سفید یک فلز مستقلی نیست. بلکه طلای سفید یک آلیاژ هست که از ترکیب طلای خالص با یک یا چند فلز سفید درست میشه. در مقابل، پلاتین یک فلز خالص هست که رنگ آن مثل طلای سفید، درخشنده هست. پس لازمه که متوجه این موضوع باشیم که طلای سفید و پلاتین خیلی با هم تفاوت دارند. و در بازار و موقع خرید این دو رو جای هم استفاده نکنیم.
چند نوع طلا داریم؟
معمولا در شرکتهای مختلف از ترکیب طلای خالص با انواع فلزات مختلف، طلاهای رنگی مختلفی تولید میشود. رنگ طلای خالص زرد مایل به قرمزه که وقتی با فلزات دیگه ترکیب میشه، رنگ متفاوتی به خودش میگیره. به طور کلی طلاهای رنگی که تا الان شناخته شده و در بازار موجود هست، عبارتند از طلای زرد (Yellow Gold)، طلای سفید (White Gold)، طلای آبی (Blue Gold)، طلای توسی (Grey Gold)، طلای سیاه (Black Gold)، طلای بنفش (Purple Gold)، طلای سبز (Green Gold) و رزگلد (Rose Gold). تمامی فلزاتی که با طلای زرد ایجاد آلیاژ میکنند، از نوع فلزات چکشخوار هستند. برای آشنایی با هر کدام از این طلاها، توضیح مختصری در موردشون میدیم:
طلای سفید
در بین طلاهای رنگی، طلای زرد، طلای سفید و طلای رزگلد (طلای روسی) کاربرد زیادی در ساخت طلاهای رنگی دارند. این سه طلا بیشترین طرفدار رو در بازار به خودشون اختصاص دادند. برای ساختن آلیاژ طلای سفید، طلای خالص رو با نیکل یا پالادیوم و یا نقره ترکیب میکنند. میزان ترکیب این فلزات به صورت 75 درصد طلای خالص و 25 درصد نیکل یا پالادیوم و یا نقره هست. ترکیب طلای خالص با نیکل معمولا سختتر از ترکیب طلای خالص با پالادیوم هست. به همین خاطر از طلای سفیدی که از طلای خالص و نیکل ساخته شده برای درست کردن حلقه استفاده میشه. دلیل این موضوع اینه که حلقه همیشه در معرض اشیاء مختلف قرار میگیره و احتمال آسیب دیدن اون خیلی زیاده.
طلای سفید و آفتی به نام نیکل
وقتی که از پالادیوم استفاده بشه، بایستی یک لایه روکش رادیوم هم روی طلای سفید بیاد. این روکش به خاطر این هست که رنگ خاکستری پالادیوم رو مخفی کنه. اما اگه از نیکل به جای پالادیوم استفاده بشه، دیگه نیازی به روکش رادیوم نیست. نکته مهم در طلای سفید اینه که اگه طلای زرد و نیکل با هم ترکیب بشه، در بعضی از افراد در طولانی مدت ایجاد حساسیت و آلرژی میکنه. این موضوع رو در نقره استرلینگی که با نیکل ساخته بشه هم داریم. ایجاد آلرژی ناشی از نیکل در یک نفر از هشت نفر اتفاق میافته. و جوری نیست که همه خانمها یا آقایان نتونند از آلیاژ نیکل در طلای سفید استفاده کنند. حتما موقع خرید طلای سفید از فروشنده در مورد ترکیب اون سوال کنید. البته ممکن هست که در ترکیب طلای سفید از مس و روی هم استفاده بشه.
طلای زرد
طلای زرد همون طلای خالص هست که به اون طلای 24 قیراط میگن. عیار طلای خالص 99/999 هست. یعنی طلای خالص خالص. طلای زرد، نرمترین و چکشخوارترین فلز موجود روی کره زمین هست. جالب اینکه نرمی طلای خالص بیشتر از نقره خالص هست. به این خاطر برای ساخت زیورآلات طلا، بایستی به طلای زرد، فلزات دیگهای رو قاطی کنند تا آلیاژ به دست بیاد. پس زیورآلات طلا هم مثل زیورآلات نقره، به صورت آلیاژ تولید میشن. طلاهایی که مادربزرگهای ما استفاده میکردند، بیشتر از نوع طلای زرد با عیار 17 یا کمتر بود. این نوع طلاها استحکامشون بیشتر، اما درجه خلوصشون کمتر هست.

طلای سیاه
شاید شما هم هیچ وقت اسم طلای سیاه رو نشنیده بودید. طلای سیاه خودش سیاه نیست، بلکه روش یک لایه روکش از جنس فلز روتنیوم (Ruthenium) میکشن. روتنیوم باعث میشه که طلا مقاومتر و مستحکمتر بشه و رنگش هم سیاه بشه. البته برای سیاه کردن طلا چند تا روش دیگه هم وجود داره. برای مثال میشه که روی طلای زرد یک لایه رودیوم سیاه کشید. و یا اینکه آلیاژ طلا رو مقابل حرارت قرار داد و با فرآیند اکسیداسیون اون رو تیره و سیاه کرد.
طلای سبز
طلای سبز حتما شما رو یاد چایی میاندازه. اما واقعا طلایی به رنگ سبز وجود داره که بعضی از خانمها عاشقش هستند. طلای سبز رو با ترکیب طلای زرد و نقره (سیم) و بعضا کادیوم درست میکنن. البته طلای سبز هم به صورت طبیعی در معادن یافت میشه و هم به صورت آلیاژ ساخته میشه. رنگ سبز در طلای سبز، به صورت یک سایه روشن ایجاد میشه و رنگ فلز، کاملا سبز نیست. این نوع طلا نخستین بار در تمدن لیدی (نه قرن قبل از میلاد مسیح) با نام الکتروم (Electrum) ظاهر شد. الکتروم نام سکههایی بود که در تمدن لیدی در اطراف دریای مدیترانه ضرب میشد. مقدار خلوص طلا در سکههای الکتروم بین 45 تا 55 درصد هست. معادن الکتروم هنوز هم در ترکیه امروزی وجود دارد. میزان خلوص طلای الکتروم در این معادن بین 70 تا 90 درصد هست.

با اینکه در ترکیب طلای سبز از مس استفاده نمیشه، اما به مرور زمان کمی تیرهتر میشه. دلیل این تیرگی به خاطر ترکیب نقره در طلای خالص هست. البته میزان تیرگی طلای سبز هیچ وقت به اندازه نقره استرلینگ نیست. تجربه نشون داده که بیشترین کاربرد طلای سبز در ساخت انگشتر ازدواج هست.
طلای رزگلد
رزگلد یا طلای روسی که طرفداران بسیار زیادی داره، از ترکیب طلای خالص و مس درست میشه. رنگ رزگلد تقریبا صورتی هست و با رنگ پوست، ترکیب بسیار زیبایی رو ایجاد میکنه. به رزگلد، طلای قرمز هم گفته میشه. البته در مورد رزگلد قبلا خیلی صحبت کردیم. میتونید برای مطالعه یا اطلاعات بیشتر و بیشتر به مقاله مربوط به طلای روسی یا رزگلد مراجعه کنید.

طلای بنفش
طلای بنفش از ترکیب طلای زرد خالص وآلومینیوم درست میشه. یعنی یک آلیاژ با ترکیب طلای زرد و آلومینیوم. در ترکیب طلای بنفش، 78/49 درصد طلای خالص و 51/22 درصد آلومینیوم به کار میره. در بین انواع طلا، شاید بشه گفت که طلای بنفش چکشخوارتر هست. چون که آلومینیوم خودش یک فلز نرم و چکشخوار هست. بنابراین زیورآلاتی که با طلای بنفش ساخته میشه، استحکام آن چنان زیادی نداره. اگر دنبال طلای بنفش میگردید، شاید نتونید به این راحتی پیداش کنید. کم پیش مییاد که یک طلافروش یا جواهرفروش، طلای بنفش داشته باشه و یا بخواد توی ویترینش بگذاره. طلای بنفش مشتری خیلی خاصی داره. شاید شما هم یکی از این مشتریها باشید. اگر دلتون میخواد که یک تکه طلای بنفش داشته باشید، ما سنجاق سینه رو بیشتر از زیورآلات دیگه توصیه میکنیم.
طلای آبی
طلای آبی یک آلیاژ هست که از ترکیب طلای خالص و ایندیوم درست میشه. این ترکیب جوری هست که در آون از 46/17 درصد طلای خالص و 53/54 درصد ایندیوم استفاده میشه. شاید تعجب کنید که تاریخچه ساخت طلای آبی به چند هزار سال قبل برمیگرده. طلای آبی، نخستین بار توسط اقوام سُکا (خویشاوندان ترکان آسیای میانه) ساخته شده. شاید دلیل این موضوع، تقدس رنگ آبی آسمانی در میان آنها بوده است. بعدها ترکان آسمانی (گوگ تورکها) نیز از همین رنگ در آیینهای خود استفاده میکردند. طلای آبی هم مثل طلای بنفش، استحکام زیادی نداره. یکی دیگر از روشهای آبی کردن طلای خالص، استفاده از آهن و کروم هست. البته با استفاده از رودیوم هم میتوان طلای زرد را تبدیل به طلای آبی کرد. یکی از ترکیبهای طلایی برای آبی کردن طلای زرد، استفاده از 22 درصد فولاد و 25 درصد از یک نوع خاک هست که ترکیباتی مثل پلاتین و ایریدیوم را در خود دارد.

طلای توسی
اگه به طلای زرد یا طلای خالص کمی پالادیوم اضافه بشه، طلای توسی به دست مییاد. معمولا قیمت پالادیوم بسیار بالاست و این موضوع باعث میشه که قیمت طلای توسی بسیار بالا دربیاد. برای اینکه هزینه تولید طلای توسی کاهش پیدا بکنه، معمولا از نقره، مس و منگنز هم به جای پالادیوم استفاده میکنند. البته مقدار توسی بودن طلای توسی بستگی به مقدار پالادیوم داره. هر چقدر بیشتر باشه، رنگ طلا، توسیتر میشه.