انگشتر نقره در روایات فقهی و آداب آن

در برخی از روایتی که از کتاب‌های فقه و احکام به دست ما رسیده است، به اهمیت نقره و بخصوص انگشتر نقره تاکید زیادی شده است. در این احکام علاوه بر نقره به سنگ‌هایی مانند فیروزه، زمرد و عقیق هم اشاراتی شده است. اما اهمیت انگشتر نقره در روایات فقهی از آن جهت است که علاوه بر ثوابی که ذکر آن رفته است، به ارزش مادی آن نیز اشاراتی شده است. چرا که در قدیم چه بسا انگشتر نقره در سفر می‌توانسته برای در راه‌ماندگان، ضمانتی باشد به جهت دریافت قرض از بازاریان و تجار. از این رو به همراه داشتن انگشتر نقره، پشتیبانی مالی برای تاجران و مسافران به شمار می‌رفت. در احکام فقهی، به دست کردن انگشتر نقره، امری مستحب تلقی می‌شود. امر مستحب به عملی گفته می‌شود که انجام آن باعث ثواب و پاداش است، اما انجام ندادن آن نیز باعث تنبیه و عذاب نمی‌شود.

چرا انگشتر نقره؟ چرا طلا نه؟

قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم، باید نکته‌ای را تذکر دهیم. ظاهرا یک روایتی به پیامبر اسلام منسوب است که در آن به حضرت علی در مورد انگشتر طلا سفارشی کرده‌اند. پیامبر علیه السلام به حضرت علی فرموده‌اند که انگشتر طلا، زینت آخرت است و در این دنیا نباید از انگشتر طلا استفاده کرد. بر اساس این روایت، انگشتر طلا مخصوص مردان بهشتی است و در این دنیا بایستی از انگشتری غیرطلا مانند انگشتر نقره استفاده کرد. نظر فقها بر این است که استفاده از طلا در این دنیا خاص زنان است.

به هر حال در روایات فقهی، به دست کردن انگشتر طلا برای مردان در هر حال حرام است. حرام به عملی گفته می‌شود که انجام آن باعث عذاب و تنبیه می‌شود. آنچه که مسلم است، این است که انگشتری‌هایی که توسط بزرگان دینی مورد استفاده قرار می‌گرفته، ‌بایستی از جنس نقره بوده باشد. چرا که در حرمت طلا، روایاتی نقل کرده‌اند. برای نمونه در سطرهای بعدی، نظر آقای سیستانی را در مورد حرمت زیورآلات طلا بازگو خواهیم کرد.  

نظر آقای سیستانی در مورد انگشتر طلا برای مردان

آقای سیستانی از بزرگان فقه شیعه است. ایشان در مورد به دست کردن انگشتر طلا و پوشیدن سایر طلاجات توسط مردان، نظراتی دارد که در چندین بند برایتان توضیح می‌دهیم. استفاده از زیورآلات و جواهرات طلا اعم از انگشتر یا حلقه طلا، پوشیدن زنجیر، گردنبند و آویز طلا و به دست کردن ساعت مچی طلا برای مردان حرام است. این حرمت هم شامل هنگام نماز است و هم غیر نماز. به عبارت دیگر استفاده از طلا به عنوان زیورآلات برای مردان در هر حالت و همیشه حرام است. منظور از طلا هر نوعی اعم از طلای زرد، طلای سفید و طلای رزگلد است. نظر بیشتر فقها نیز در مورد استفاده از طلا توسط مردان شبیه نظر آقای سیستانی است.

یکی از مسائل منفی فرهنگی که متاسفانه در مساجد کشور ما رایج است، نگاه‌های ناصحیح نمازگزاران نسبت به کسانی است که احتمال می‌دهند در حین نماز از زیورآلات طلا استفاده می‌کنند. توجه به این امر بسیار مهم است که در بسیاری از موارد انواع زیورآلات نقره و یا پلاتین و خانواده آن، شباهت بسیار زیادی به طلا دارند. بنابراین قضاوت‌های غیراخلاقی که همیشه از آفات دینداری به شمار می‌آید، خود از کارهای حرام دینی است. نکته مهم این است که از نظر آقای سیستانی، پلاتین در حکم طلا نیست. بنابراین استفاده از پلاتین برای مردان در حکم حرام نیست. از طرف دیگر به نظر ایشان، برای کسانی که به اشتباه یا ندانسته از زیورآلات طلا در هنگام نماز استفاده می‌کنند، حرمتی وارد نیست. و نمازشان صحیح است.

انگشتر نقره در روایات فقهی

انگشتر نقره در روایات فقهی نقل قول های زیادی را به خود اختصاص داده است. یکی از روایات، سخنی است که در مورد آدم پیامبر نقل شده است. می‌گویند آدم، موقعی که از بهشت رانده شد، یک انگشتری از بهشت به همراه خود به این جهان آورد. می‌گویند در بحبوحه سوختن حضرت ابراهیم در میان آتش، انگشتری به دست او رسید. بر روی این انگشتر، اذکاری نوشته شده بود. این اذکار باعث نجات ابراهیم از آتش شد. عجیب است که در مورد حضرت سلیمان علیه السلام نقل قول متفاوتی روایت شده است.

می‌گویند که اذکار حک شده بر روی انگشتر سلیمان، باعث تسخیر اجنه و شیاطین برای او شده بود. ظاهرا گفته می‌شود حضرت عیسی و موسی علیه السلام نیز انگشترهای مخصوصی داشته‌اند که دو آیه از انجیل و تورات بر روی آنها حک شده بود. در برخی از نقل قول‌ها گفته شده است که پیامبر اسلام نیز چندین انگشتر به دست داشته‌اند. حتی در اصول کافی، جلد ششم، صفحه 469، روایتی نیز نقل شده است که به دست کردن انگشتر از سنت‌های رسول خداست (إنَّ مِنَ السُّنَّةِ لُبْسُ الْخاتَمْ). بر اساس این روایت گفته‌اند که هر کدام از امامان شیعه، انگشتری خاص خود را داشته‌اند.  

انگشتر نقره در روایات با چه نگینی سفارش شده است؟

در مورد نگین انگشتر نقره سفارشات زیادی در این باره توسط فقها روایت شده است. یکی از مهمترین سنگ‌هایی که سفارش زیادی به آن شده است، نگین عقیق است. گفته‌اند که سنگ عقیق، بخصوص عقیق رومی، سنگی مبارک است و هر کس، آن را به دست کند، عاقبت به خیر می‌شود. اما در روایات دیگری به سنگ‌های زمزم، یاقوت، جزع یمانی، دُرّ نجف اشاراتی شده است. در برخی از روایت‌ها نقل شده است که یکی از ائمه، یاقوت را به خاطر عظمت، حدید را به خاطر نیرومندی، فیروزه را به خاطر ظفرمندی  عقیق را به خاطر عاقبت به خیری در مواقع مختلف سال به دست خودشان می‌کردند.

انگشتر نقره در روایات فقهی و آداب دست کردن

علاوه بر نوع سنگی که در انگشتر نقره به آن اشاره شده است، در مورد آداب دیگر آن نیز اشاراتی شده است. همان طور که قبلا نیز گفتیم، به نگین‌هایی از سنگ زمرد، یاقوت، در نجفی، عقیق رومی و سنگ زمزم سفارش فراوانی شده است. اما جالب اینکه گفته شده است که رکاب انگشتر نبایستی از جنس آهن یا مس باشد. دست کردن چنین انگشتری، به عنوان عملی مکروه تلقی شده است. مکروه به عملی گفته می‌شود که انجام آن عذاب و تنبیهی ندارد. اما انجام ندادن آن، باعث ثواب و پاداش می‌شود.

از دیگر سفارشاتی که در مورد انگشتر نقره شده است، به دست کردن آن در دست راست است. بر این اساس، به دست کردن انگشتر نقره در دست راست مستحب بوده و در دست چپ مکروه است. فقها حتی فراتر رفته و انگشت یا انگشتان مشخصی را هم برای به دست کردن انگشتر نقره مشخص کرده‌اند. بر اساس روایاتی که فقها نقل می‌کنند، به دست کردن انگشتر در انگشت سبابه و وسطی مکروه و به دست کردن آن در انگشت کوچک یا انگشت کناری آن مستحب است.

نظر برخی از افراد در مورد نگین انگشتر نقره

از نظر برخی از افراد، به دست کردن انگشتری که روی نگین آن، اسامی خداوند یا کلام الهی حک شده است، در همه جا جایز نیست. بهتر است در بیشتر مواقع از انگشترهای نقره ساده استفاده کرد. دلیل این نظر، این است که هر انسانی در طول روز کارهای متعدد فیزیکی انجام می‌دهد. و ناخودآگاه نگین انگشتر ممکن است به جاهای مختلفی کشیده شده و دچار آسیب شود. از طرف دیگر به همراه داشتن انگشتر نقره‌ای که روی سنگ آن کلام الهی حک شده باشد، در دستشویی جایز نیست.

نقش انگشتر نقره در آرامش

در داستانی نقل است که حضرت نوح علیه السلام، در هنگام قرار گرفتن کشتی بر روی امواج دچار ترس زیادی شده بود که با گفتن اذکاری آرام گرفت. می‌گویند بعدها، نوح پیامبر این اذکار را بر روی انگشتر حکاکی کرد تا همیشه همراهش باشد. اما در مورد خواص انگشتر نقره قبلا صحبت کرده‌ایم. انگشتر نقره علاوه بر اینکه حرارت بدن را تنظیم می‌کند، باعث از بین رفتن استرس و اضطراب نیز می‌شود. انگشتر نقره یک متعادل‌کننده الکتریکی است که بارهای الکترویکی را از روی بدن شما دور می‌کند. شاید همین امر به اضافه اذکار الهی باعث آرامش حضرت نوح شده باشد. به شما توصیه می‌کنیم گشتی در فروشگاه نقره نما بزنید و از میان نمونه‌های فراوان انگشتر، یکی از آنها را انتخاب کنید. حتما به یکی از آنها عاشق خواهید شد!!