مقالات
کوید ۱۹ و نقره و بررسی اقتصادی آن
ژانویه
در سال ۲۰۲۰ با شیوع همهگیری کوید ۱۹، اقتصاد جهانی، یکی از بزرگترین شوکهای پنجاه سال اخیر را تجربه کرد. در این دو سال سایه کوید ۱۹ (Covid 19) سایه سنگینی بر اقتصاد ملی کشورها افکنده است. به طوری که به نظر میرسد با شبکهای بسیار پیچیده از عوامل متعدد اقتصادی و مالی مواجه هستیم. کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که نفت، مس، نقره و طلا جایگاه ویژهای در این شبکه برخوردارند. به طوری که میتوان گفت بیشترین شوکهای اقتصادی متعلق به این چهار پارامتر مهم اقتصاد جهانی است. در میان چهار عامل فوق، نقره به دلیل کاربرد وسیع آن در صنایع مختلف، دچار رکود عمیقتری شده است.
همزمان با دوره همهگیری و فروکش کردن فعالیتهای صنعتی، فلزات گرانبها و از جمله نقره از سبد سرمایهگذاری جهانی خارج شد. در عین حال با سختگیرانهتر شدن پروتکلهای بهداشتی، عرضه نقره از سوی معادن نقره کاهش یافت. البته ناگفته نماند که تقاضا برای فلز جادویی نقره نیز از سوی بازارهای مالی نیز کاهش یافت. و به این ترتیب قیمت نقره با روند نزولی روبرو شد. با توجه به این شرایط، بانکهای بزرگ جهانی نیز، سیاستهای حمایتی خود را نسبت به نقره بیاثر کردند. بنابراین دوئل شگفتانگیزی میان کوید ۱۹ و نقره به وجود آمد.
اما چرا کوید ۱۹ باعث افزایش قیمت نقره شد؟
با بروز پاندمی کوید ۱۹ و حمایت دولتها از اقتصادهای ملی، موج جدیدی از تورم (Inflation) سراسر جهان را فراگرفته است. چنین تورمی که با تزریق پول به ساختار اقتصاد ملی، کسب و کارهای جهانی را دچار شک کرد، در چند دهه گذشته بیسابقه بوده است. چنانکه ایالات متحده بالاترین نرخ تورم (۳/۶ درصد) خود را در طی دو دهه اخیر از سال ۲۰۰۸ تجربه کرد. همزمان و به دنبال ایالات متحده آمریکا، قیمت کالا در سایر نقاط جهان با افزایش قیمت بیسابقه روبرو شد.
قبلا کارشناسان اقتصادی پیشبینی میکردند که وضعیت بازارهای جهانی تا ماه دسامبر ۲۰۲۱ روند رو به رشدی را نشان بدهد. اما با انتشار اخبار مربوط به واریانت جدید کوید ۱۹ موسوم به اُمیکرون (Omicron)، به نظر میرسد این پیشبینیها قدری زودهنگام بوده است. به طوری که صندوق بینالمللی پول ارائه گزارش سالانه خود را به ۲۵ ژانویه ۲۰۲۲ موکول کرده است. صندوق بینالمللی پول دلیل این امر را گنجاندن تحولات مربوط به واریانت جدید در پیشبینیهای اقتصادی ذکر کرده است. کارشناسان میگویند اختلافات کنگره آمریکا بر سر تصویب بسته ۱/۲ تریلیون دلاری دولت در تاخیر در ارائه گزارش بیتاثیر نبوده است.
در چنین شرایطی و بر اساس سیگنالهای محکمی که از بازارهای بزرگ جهانی به گوش میرسد، روند ایست بازارهای جهانی و رکود حاکم بر آن، چند ماه دیگر به طول خواهد انجامید. نهایتا چنین به نظر میرسد که ورود به دوران پساکرونا و روند رو به رشد اقتصاد جهانی از مسیر جهانی عاری از کرونا امکانپذیر خواهد بود.
افزایش قیمت نقره و طلا
با افزایش تورم و رکود اقتصادی در جهان، سرمایهگذاران با خرید طلا، ارزش داراییهای خود را در سطح بیخطرتری حفظ کردند. این میزان تقاضا نسبت به طلا باعث افزایش قیمت فلز زرد شد. به دنبال به وجود آمدن چنین تقاضایی نسبت به طلا و کاهش عرضه آن در بازار، قیمت فلز گرانبهای نقره نیز قدری روند افزایشی به خود گرفت. از این در دو سال گذشته افت و خیز فلز نقره بر خلاف ادوار گذشته تاریخی بر اساس پیشبینیهای تکنیکال و فنی پیش نرفته است.
بنابراین بر خلاف بزنگاههای اقتصادی گذشته در جهان، این بار عقربههای قیمت نقره همسو با طلا به سطوح بالاتری قدم گذاشت. بر اساس سنتی قدیمی، قیمت نقره تابعی از رشد و رونق صنعتی به شمار میرود. در حالی که در دو سال اخیر، با شیوع بزرگترین پاندمی قرن و افت فعالیت صنایع مختلف، سرمایهگذاران سبد خود را با فلز نقره پر کردهاند.
از طرف دیگر آنچنان که میدانیم عمده تقاضای نقره مربوط به صنایع متعدد استراتژیک در سراسر جهان است. اما با گسترش کوید ۱۹ و تعطیلی گسترده معادن استخراج نقره، میزان عرضه نقره رو به افول نهاد و قیمت این فلز جادویی اندکی افزایش یافت.
نقش بانکها و سرمایهگذاران در مرحله گذار از کوید ۱۹
بانکها به عنوان بازیگران اصلی نقره در جهان، نقش مهمی در شاخص قیمتی آن ایفا میکنند. بخصوص زمانی که شرایط تورمی در اقتصادهای ملی حاکم شود. در چنین شرایطی بانکهای مرکزی با انباشت نقره به عنوان ذخایر استراتژیک و عرضه آن در بازار، فشار ناشی از تورم دوره رکود را خنثی میکنند. تحلیلهای تکنیکال در دو سال گذشته نشان میدهد که اقتصاد جهانی پس از خروج از دوره کوید ۱۹ وارد مرحله رشد شده و قیمت نقره، مرزهای قیمتی چند سال اخیر را جابجا خواهد کرد.
برخی از کارشناسان اقتصادی اظهار امیدواری کردهاند که با متقاعد شدن برخی از سرمایهگذاران به باقی ماندن در بازار نقره، قیمت این فلز تا چند سال آینده در مرزهای امیدوارکنندهای در حال جولان باشد. چنین امری به بانکها این اجازه را خواهد داد که قیمت نقره را همسو با تحلیلهای تکنیال در بلند مدت در سطوح بالای قیمتی نگه دارند. در صورتی که چنین اتفاقی رقم بخورد، قدر مسلم حمایت بانکها و افزایش تقاضا باعث عبور قیمت نقره از مرز ۳۵ دلار خواهد شد.
کوید ۱۹ و نقره و دوران پسا کرونا
شیوع بزرگترین پاندمی قرن و افول اقتصاد جهانی باعث کاهش قیمت نفت و احتیاط بیش از پیش سرمایهگذاران شد. در چنین شرایطی سرمایهگذران برای حفظ ارزش ذاتی داراییهای خود، روی خوش خود را به طلا نشان دادند. به دنبال هجوم سرمایهگذاران بزرگ و کوچک به بازار طلا و خرید دارایی امن، قیمت این فلز رو به افزایش گذاشت. اما علی رغم شیوع واریانت جدید کوید 19، تحلیلهای بلندمدت تکنیکال داستان دیگری روایت میکند.
سیگنالهای امیدوارکننده از اقتصادهای بزرگ جهان نویدبخش روزهای خوشی برای اقتصاد جهانی است. بر اساس شواهد مالی از بانکهای مرکزی، توامان با کاهش حمایت دولتها از اقتصاد و کنترل همهگیری کوید 19، هزینههای مربوط به نگهداری طلا در حال افزایش است. نتیجه چنین امری، کاهش قیمت طلا و ورود جهان به دوران رشد اقتصادی است.
تقابل ارزش یورو و دلار آمریکا در دوران پاندمی
حمایت بیش از حد دولت فدرال از اقتصاد آمریکا و افزایش تورم، باعث کاهش ارزش پول ملی در ایالات متحده شده است. کارشناسان اعتقاد دارند که این وضعیت حتی پس از افول کوید ۱۹ نیز ادامه خواهد داشت. حال با فرض اینکه قیمت دلار روند نزولی خود را طی کرده و ارزش یورو ثابت یا افزایش یابد، به نظر میرسد که قیمت نقره در دوره پس از کرونا افزایش یاد. بر اساس پیشبینیها ارزش یورو از نیمه اول 2022 روند رو به رشد خود را طی کرده و آغازگر مسیر افزایش قیمت نقره باشد.
انرژیهای خورشیدی در دوران پس از کرونا
یکی از کاربردهای مهم نقره در صنعت، مربوط به صفحات فتوولتائیک است. این صفحات خورشیدی، نقش مهمی در تامین انرژی در آینده نه چندان دور خواهند داشت. بر اساس پیشبینیها، میزان مصرف نقره در این بخش تا سال ۲۰۲۵ به چندین برابر افزایش خواهد یافت. در یک سال گذشته به دنبال سیاستهای سبز دولت پریزیدنت بایدن، تقاضا برای تامین انرژیهای خورشیدی رو به افزایش گذاشته است.
علی رغم رکود نسبی صنایع سبز در دوران کرونا، به نظر میرسد این روند در دوره پس از کرونا دوباره تقویت شود. علاوه بر آنُ به رغم کوچک شدن اقتصادهای جهانی در دوره همهگیری، پیشبینیها نشان میدهد که بخشی از طرحهای محرک مالی به سمت تولید انرژیهای سبز سوق پیدا بکند. میتوان چنین نتیجهگیری کرد که صنعت سبز توانسته است با کمترین اثرپذیری از رکود کرونا به رشد خود ادامه دهد.
کوید ۱۹ و نقره در ایران
بخش بزرگی از نقره ایران صرف ساخت زیورالات نقره میشود. در این میان برخی از شهرهای گردشگرپذیر ایران سهم عمدهای در تولید زیورالات نقره دارند. شهرهای مشهد، اصفهان، تبریز و تهران از بزرگترین شهرهای تولیدکننده نقره به شمار میروند. با شیوع کوید ۱۹ در کشور و فروکش کردن مسافرتهای بین شهری، حجم تولید و فروش زیورالات نقره در اقتصاد این کلانشهرها رو به افول نهاد. کارشناسان اعتقاد دارند که گسترش سفرهای بینشهری باعث رونق مجدد این بخش صنعتی خواهد شد. این امر بستگی به کاهش شدت قوانین پیشگیرانه رفت و آمد بین شهری و افزایش افراد واکسینه شده دارد.
