زیورآلات چیه و چند نوع زیورالات داریم؟

تقریبا هر روزه در پیج‌های اینستاگرامی و وبسایت‌های مختلف با عبارت زیورآلات مواجه می‌شیم. این زیورآلات ممکنه چوبی، چرمی، فلزی، سفالی و هر چیز دیگه‌ای باشه. اما هیچ وقت از خودمون نپرسیدیم که اصلا زیورآلات چی هست؟ به چه چیزی زیورآلات نمی‌گن؟ فرقش با جواهر چیه؟ زیورآلات نقره شامل چی هست؟ پس تزئینات چی می‌شه؟ همه اینها سوالاتی هست که در این مقاله قصد داریم به اونها پاسخ بدیم.

تفاوت اشیاء تزئینی و زیورآلات

قبل از اینکه بخوایم تفاوت این اشیاء تزئینی و زیورآلات رو بگیم، بایستی به این نکته توجه کنید. به خاطر داشته باشید که ما در وبسایت نقره نما یا اینستاگرام نقره نما، هر جا که از کلمه زیورآلات استفاده می‌کنیم، منظورمون همون جواهرات هست. پس زیورآلات و جواهرات رو یکی در نظر بگیرید.  

به طور کلی به تمام اشیائی که باعث زیبایی استایل اشخاص یا یک مکان (خانه، محل کار، اتومبیل و …) می‌شن، اشیاء تزئینی می‌گن. تمام اشیاء از مجسمه و گل‌های تزئینی گرفته تا دکوراسیون منزل و گردنبند نقره و طلا و اکسسوری‌های مختلف همشون اشیاء تزئینی محسوب می‌شن. اما زیورآلات یا جواهرات به اون دسته از اشیاء تزیئنی می‌گن که باعث زیبایی استایل ظاهری یک آقا یا خانم می‌شه. مثل گردنبد نقره، دستبند نقره، انگشتر نقره و مواردی مثل اینها.

برای اینکه درست متوجه بشیم، این رابطه رو به این شکل به خاطرتون بسپارید. به هر نوع زیورآلات، اشیاء تزئینی می‌گن، اما هر شیء تزئینی لزوما زیورآلات نیست. برای مثال، یک عدد ماگ که روی میز قرار می‌گیره، یک شیء تزئینی هست، اما زیورآلات نیست. برای مثال دیگه، یک عدد انگشتر نقره، هم شیء تزئینی هست و هم زیورآلات. پس می‌شه گفت که هر زیورآلاتی، شیء تزئینی هست، اما هر شیء تزئینی ممکنه زیورآلات نباشه. یک مثال ملموس دیگه می‌زنیم. هر ساله با فرارسیدن عید نوروز، همه توی خونه‌هاشون، سفره هفت سین پهن می‌کنن. همه سین‌های سفره هفت سین، اشیاء تزئینی محسوب می‌شن. اما هیچ کدام از اینها، زیورآلات نیستند.

نکته‌ای در مورد جواهر

در عربی، جَواهِر، جمع مکَسَّر جوهَر است. در اصل، جوهر همان گوهر است که از فارسی به عربی رفته است. بعدها جوهر وارد زبان‌های اروپایی شده و به شکل Jewel درآمده است. امروزه در زبان انگلیسی به جواهر، Jewelry یا Jewellery می‌گویند. جوهر در زبان فرانسه به شکل Jouel درآمده است.

زیورآلات و جواهرات از نظر جنسیت

زیورآلات یا جواهرات از نظر جنسیت شخصی که از اون استفاده می‌کنه یا زیورآلات زنانه هست یا زیورآلات مردانه. البته آقا پسرها و دختر خانم‌ها هم، از همین زیورالات استفاده می‌کنند. منتها ممکنه اسمشون رو عوض کنند و به اونها زیورآلات دخترانه یا زیورآلات پسرانه هم بگن. حتی زیورآلات بچه‌گانه هم وجود داره که بر اساس سلیقه و نوع ساختشون، مختص گروه سنی کودکان هست. اما در کشور ما با شنیدن اسم زیورآلات، همه یاد زیورالات زنانه می‌افتن. چرا که در همه کشورهای دنیا و در تمامی فرهنگ‌ها، زنان خیلی بیشتر از مردان، از زیورآلات یا جواهرات استفاده می‌کنند.

زیورآلات یا جواهرات از نظر مواد تشکیل‌دهنده

زیورآلات یا جواهرات رو بر اساس نوع مشتری از فلزات و سنگ‌های ارزان قیمت یا فلزات و سنگ‌های گران قیمت می‌سازند. معمولا زیورآلات یا جواهرات گران قیمت رو از طلا، پلاتین و الماس می‌سازند. جواهرات نقره از نظر قیمتی جزو زیورالات با قیمت متوسط به شمار می‌رود. در میان این زیورآلات، یک سری زیورالات وجود داره که از فلزاتی مثل نیکل، استیل یا سایر فلزات ارزان قیمت ساخته می‌شن. نقره نیکل و نقره قبیله‌ای از این دسته زیورآلات به حساب می‌آیند. در کنار اینها ممکن است بعضی از زیورالات مانند زیورآلات گلدوزی از ترکیب فلز، نخ و پارچه ساخته بشن.

ممکن از ساخت زیورآلات از سنگ‌های گران قیمت و کمیابی مانند الماس، یاقوت کبود، عقیق و فیروزه استفاده شود. در این صورت بر ارزش زیورالات بسیار افزوده می‌شود. در بین زیورالات، الماس گران‌ترین جواهرات دنیای مد و فش محسوب می‌شود.

چرا مردم از زیورآلات استفاده می‌کنند؟

امروزه، آقایان و خانم‌ها، زیورالات یا جواهرات را به خاطر زیبایی و ارزش آن استفاده می‌کنند. هر زیورالاتی با رعایت اصول زیبایی‌شناختی، قطعا باعث زیبایی استایل هر خانم یا آقایی می‌شود. اما استفاده از جواهرات به غیر از زیبایی، دلیل دیگری نیز دارد. از هزاران سال قبل به این طرف، مردم از جواهرات مختلف به عنوان یک نماد یا سمبل استفاده می‌کنند. این سمبل گاه از نظر ثروت و طبقه اجتماعی معنا می‌شده و گاهی از نظر معنوی.

برای مثال در ایران از قدیم تا کنون، سنگ فیروزه نشانه‌ای از بهشت بوده است. استفاده از فیروزه در جواهرات نیز به همین منظور انجام می‌شود. جالب این است که تبتی‌ها، فیروزه را نماد خردمندی و نشانگر مرگ و زندگی می‌دانند. همچنین فیروزه در یونان باستان نشانه دوشیزگی و پاکدامنی یک زن به شمار می‌رفت. به همین خاطر، دوشیزگان از سنگ فیروزه در انگشتر یا سایر جواهرات خود استفاده می‌کردند. به غیر از سنگ‌های مختلف، استفاده از علائمی مانند درخت زندگی نیز در جواهراتی مانند گردنبند مرسوم بوده است. امروزه به این نوع جواهرات، استِیتمِنت می‌گویند. که نوعی پیام یا بیانیه را به مخاطب منتقل می‌کند.  

انواع زیورآلات یا جواهرات

زیورالات یا جواهرات شامل انگشتر، دستبند، النگو، گوشواره، گردنبند، پابند و پیرسینگ است. البته از ترکیب این زیورالات و جواهرات، اسامی دیگری نیز ایجاد می‌شود. اصطلاحاتی مانند ست، نیم ست و سرویس از این دسته ترکیبات به شمار می‌ره. به طور مثال از ترکیب گردنبند و گوشواره و یا از ترکیب یک گردنبند با گوشواره و انگشتر یک ست و نیم ست ایجاد می‌شه. از طرف دیگه وقتی گوشواره، گردنبند، انگشتر و دستبند رو یک جا در نظر بگیریم، یک سرویس تشکیل می‌شه. در زیر به توضیح تک تک جواهرات می‌پردازیم. از آنجایی که محصولات نقره نما شامل زیورالات نقره است، ما به توضیح زیورآلات نقره می‌پردازیم:

زنجیر و گردنبند نقره

گردنبند نوعی زیورالات یا جواهر است که به دور گردن بسته می‌شود. گردنبند نقره از پرطرفدارترین زیورالات در میان خانم‌ها و دخترخانم‌ها به شمار می‌رود. گردنبد از دو بخش زنجیر و آویز تشکیل می‌شود. گردنبند نقره یا گردنبند طلا بر اساس طول زنجیر به انواع مختلفی تقیسم می‌کنند. گردنبند متینی (Matinee Necklace)، گردنبند لاریات (Lariat Necklace) و گردنبند چوکر (Choker Necklace) از مهمترین انواع گردنبند به شمار می‌روند. در کنار اینها، گردنبند اوپرا (Opera Necklace)، گردنبند پرنسس (Princess Necklace) و گردنبند طناب (Rope Necklace) نیز در میان خانم‌ها بسیار معروفند.   

حلقه یا انگشتر نقره

در بین تمامی جواهرات مورد استفاده در میان مردم، انگشتر در رتبه نخست پرفروش‌ترین زیورالات قرار دارد. نقره سازان، انگشتر نقره را در سبک‌ها و مدل‌های مختلفی می‌سازند. انگشتر نامزدی و ازدواج از مهمترین انواع انگشترها به شمار می‌روند. بر اساس اهمیت و قیمت انگشتر، ممکن است سنگ‌های بسیار قیمتی مانند الماس در پایه انگشتر به کار رود. در کشور ما، انگشتر از نظر مذهبی و فقهی نیز جایگاه بالایی دارد. چنانچه در روایات فقهی سفارشات زیادی به استفاده از انگشتر نقره توسط مردان شده است.  

النگو و دستبند نقره

النگو و دستبند تفاوت‌های با یکدیگر دارند. النگو، حلقه نازک و بزرگی است که قطر آن کمی بیشتر از قطر مچ دست است. اما دستبند به صورت یک گیره است که بعد از قرارگیری در اطراف مچ دست، با یک قفل یا گیره بسته می‌شود. در میان جواهرات استیتمنت، دستبند بیشتر از سایر زیورالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کنار دستبند، پابند (خَلخال نقره) نیز در اطراف قوزک پا بسته می‌شود. امروزه پابندهای نقره بسیار پرطرفدار شده‌اند.

گوشواره نقره

گوشواره نقره نوعی جواهر است که در سوراخ لاله گوش قرار می‌گیرد. به گفته کارشناسان باستان‌شناسی، سنت سوراخ کردن (پیرسینگ) گوش برای آویزان کردن گوشواره، سابقه‌ای چندین هزار ساله دارد. در برخی از سنت‌های بومی و قدیمی، به غیر از گوش، برخی از جاهای بدن مانند بینی، لب، گونه و ناف را نیز سوراخ می‌کرده‌اند. امروزه پیرسینگ گوش و بینی از رایج‌ترین جواهرات مورد استفاده در میان جوانان است. گوشواره در مدل‌های مختلفی ساخته می‌شود. از معروف‌ترین مدل‌های گوشواره می‌توان به گوشواره میخی (Stud Earnings)، گوشواره قطره‌ای (Drop Earnings)، گوشواره دانگِل (Dangle Earnings)، گوشواره حلقه‌ای (Hoop Earnings) و گوشواره لوستری (Chandelier Earnings) اشاره کرد.