شاید بعضی از ما براش پیش اومده که انگشتر نقرهاش در اثر یک اتفاق دچار آسیب شده. یا حلقهاش شکسته و یا جواهرش دچار خش خوردگی شده و موردهای مختلفی که ممکن هست پیش بیاد. در چنین مواقعی به محض مراجعه به تعمیرکار نقره، تنها چیزی که میگیم اینه که انگشترم شکسته و لطفا درستش کنید. اما آیا تا حالا فکر کردید که هر کدام از اجزای سازنده انگشتر نقره یک اسم خاصی برای خودش داره؟ معمولا ما تنها چیزی که در انگشتر میبینیم یک فلز دایرهای شکل هست و یک بخش بالایی که حالتی زایدهمانند داره. اما ماجرا به همین جا ختم نمیشه. این جوری بگیم که کلی دانش پشت ساخت انگشتر وجود داره. راستش هر انگشتر نقره برای خودش یک دنیا حرف داره. با ما همراه باشید که اسم اجزای سازنده انگشتر نقره رو مرور کنیم.
انگشتر نقره از چه اجزایی تشکیل شده؟
یک انگشتر نقره در حال عادی به دو بخش حلقه و سوار تقسیم میشه. اما اجزای سازنده انگشتر به این چند بخش خلاصه نمیشود. و اجزای دیگهای هم هست که بیشتر مواقع فقط انگشترسازها یا نقره سازها و یا طلاسازها از این اصطلاحات خبر دارند. بعضی از این قطعات اسم فارسی دارند و بعضی رو هم به اسم انگلیسی میشناسن. در زیر با ۱۲ مورد از این اصطلاحات آشنا میشیم. فرض ما بر این است که انگشتر شما، سنگ قیمتی نیز دارد.

قسمت سر یا هد (Head)
سر اصلیترین بخش یک انگشتر هست که سنگ قیمتی رو توی خودش نگه میداره. قسمت سر ممکن هست دارای پایههای نگهدارندههای مختلفی باشه. در مقاله “انگشتر نقره زنانه را چطور انتخاب کنیم؟” به نام برخی از این نگهدارندهها اشاره کردیم. سنگ اصلی انگشتر که به سنگ مرکزی (Center Stone) معروف است، در قسمت سر انگشتر قرار میگیرد.
مانتینگ (Mounting) یا ستینگ (Setting)
بعد از قسمت سر، مانتینگ، از مهمترین اجزای سازنده انگشتر نقره است. به کل انگشتر به جز بخش سنگ قیمتی، مانتینگ میگویند. به طور کلی به مجموع سر (Head)، شانه انگشتر (Shoulders) و پایه حلقه (Shank) مانتینگ گفته میشود. بعد از این هر جا کلمه مانتینگ را دیدید، منظورمان کل انگشتر بجز سنگ روی آن است.
مانتینگ کلیسای جامع (Cathedral Style Mountings)
شاید اصطلاح کلیسای جامع، آن هم در اجزای سازنده انگشتر چیز عجیبی باشد. اما کمپانی تیفانی در بیش از یک قرن پیش با الهام از طاقها و قوسها بلند کلیساهای جامع، این نوع مانتینگ را وارد صنعت جواهرسازی و زیورآلات کرده است. معروفیت مانتینگ کلیسای جامع به خاطر پایه نگهدارنده آن است. از طرف دیگر مانتینگ کلیسای جامع در انگشترهای سولیتر به کار میرود. پایه نگهدارنده در انگشتر کلیسای جامع، مخصوصا محافظت از سنگهای گران قیمت تک نگین مانند الماس است.
پایه نگهدارنده انگشتر کلیسای جامع معمولا دارای شش عدد چنگه است که الماس را کاملا در خود محصور میکند. اما بهتر است که اندازه چنگهها بزرگتر از الماس نباشد. چرا که زیبایی الماس را از بین میبرد. در قدیم، انگشتر سولیتر کلیسای جامع، مخصوص ثروتمندان و طبقه مرفه جامعه بود. اما امروز این نوع انگشتر با تک نگینهای ارزانتر نیز وجود دارد. کافی است سری به فروشگاه نقره نما بزنید. حتما چند نمونه از این انگشتر را پیدا خواهید کرد.
مانتینگ پیچشی (Wraps Mounting)
مانتینگ پیچشی در انگشترهای سولیتر تیفانی به کار میرود. در این نوع مانتینگ، حلقه مانند یک فنر دور قسمت سر و پایه نگهدارنده میچرخد. تیفانی نوع الماسدار انگشترهای سولیتر را مخصوص مراسمهای عروسی میسازد. مانتینگ پیچشی تیفانی در اشکال مختلفی ساخته میشود. از مدلهای مختلف این مانتیگ میتوان به ساده (Plain) و کانالدار (Channel Set Stone) اشاره کرد.

مانتینگ روکشی (Jacket Mounting)
در مدلهای روکشی انگشتر سولیتر، لبههای پایه نگهدارنده برای محافظت بیشتر از نگین، روی آن خم میشوند. دقیقا مثل روکشی که کنارههای نگین یا سنگ گرانقیمت را پوشش بدهد. البته برخی از این روکشها فقط برای زیبایی سنگ زینتی در اطراف آن قرار میگیرد. بخش روکش پایه نگهدارنده در دو نوع ثابت و قفلی ساخته میشوند. در نوع لحیمی، روکش در اطراف نگین لحیم میشود. نوع متحرک آن را میتوانید به بالا یا پائین حرکت دهید و در جای خود قفل کنید. اگر نگین انگشتر سولیتر شما بزرگ و پهن باشد، استفاده از مانتینگ روکشی مناسب نیست. و بهتر است از پایه نگهدارنده شش چنگهای استفاده کندی.
مانتینگ اینسرت (Insert Mounting)
حتما در بازار انگشترهایی را دیدهاید که در قسمت سر آن یک ردیف نگین چیده شده باشد. دقیقا مثل این است که یک شیاری را در قسمت بالای انگشتر باز کرده و آن را پر از نگین کرده باشند. به این نوع مانتینگ، اینسرتی میگویند. این نوع مانتینگ به نوعی همان کار مانتینگ پیچشی یا روکشی را انجام میدهد. بیشتر آقایان و خانمهای کلاسیک به خاطر پر زرق و برق بودن این نوع انگشتر، آن را نمیپسندند. اگر شما از آن دسته از افرادی هستید که در میراث خانوادگی خود چند تکه الماس یا سنگ بسیار قیمتی ریز دارید، توصیه میکنیم سفارش ساخت این نوع مانتینگ را به نقره فروشی بدهید. با این کار سنگهای گرانقیمت خانوادگی شما در روی یک انگشتر سولیتر خاص، خودنمایی میکند.
شانه (Shoulders)
شانه به قسمت بالای حلقه میگویند که به بخش سر میچسبد. شانه انگشتر به مانند شانه انسان است که به زیبایی استایل انگشتر کمک میکند. هر چقدر شانه انگشتر قویتر باشد، پیاه نگهدارنده توان نگهداری سنگهای قیمتی را به خوبی خواهد داشت. شانه در حقیقت نقش محافظت از سر انگشتر را بر عهده دارد.
سنگهای جانبی (Side Stones)
قرارگیری سنگهای قیمتی در انگشتر در سه جای مختلف انجام میشود. یکی روی پایه نگهدارنده که سنگ اصلی یا سنگ مرکزی است و دومی در کنار سنگ اصلی که به آن سنگ جانبی میگویند. نحوه ست کردن سنگ اصلی و سنگ جانبی با توجه به نکات مختلفی انجام مانند ته رنگ پوست انجام میشود. در مقاله “انتخاب جواهرات نقره بر اساس رنگ زمینه پوست و شکل صورت” به این موضوع پرداختهایم.
اجزای سازنده انگشتر و سنگ اکسِنت (Accent Stone)
به جز سنگهای جانبی، یک سری سنگ نیز در قسمت انحنای پایه انگشتر (Shank) قرار میگیرد. به این سنگها، سنگهای اکسِنت میگویند. نقش این سنگها افزودن درخشندگی به حلقه بیرونی انگشتر نقره است. به خاطر اینکه سنگهای اکسنت جلوی دید بیننده قرار دارد، بایستی کاملا با ته رنگ پوست شما ست باشد. بنابراین در انتخاب نوع سنگ اکسنت، نهایت دقت خود را به خرج بدهید.
انگشتر Semi-mount
حال که صحبت سنگ مرکزی، سنگهای جانبی و سنگ اکسنت شد، بهتر است با انگشتر Semi-mount هم آشنا بشوید. Semi-mount به انگشتر میگویند که سنگ مرکزی ندارد. و به جای آن، چندین سنگ جانبی بر روی انگشتر به کار رفته است.
اجزای سازنده انگشتر و پایههای نگهدارنده (Prongs)
وقتی صحبت از سنگهای قیمتی میشود، چنگه یا پایه از مهمترین اجزای سازنده قسمت سر به شمار میروند. وظیفه چنگهها، نگهداری سنگ بر روی سر انگشتر است. پایههای نگهدارنده در انواع مختلفی میتوانند وجود داشته باشند. هر کدام از این نگهدارندههای زیبایی خاص خود را دارند. در انتخاب این پایهها به دوام و مقاومت آنها دقت کنید. پایههای سست باعث گم شدن سنگ قیمتی انگشتری شما خواهد شد. به همین خاطر بهتر است پایههای نگهدارنده هر انگشتری هر هفت تا ده سال یک بار تعمیر شود. در زیر چند نوع از پایههای نگهدارنده را معرفی میکنیم:
نگهدارنده چهارپایه یا چهارشاخ
این نوع نگهدارنده، کمترین تعداد چنگه را دارد. از طرف دیگر سنگ قیمتی را به خوبی نشان میدهد. به همین خاطر نگهدارنده چهارپایه، بهترین انتخاب برای سنگهای گرانقیمتی مانند الماس است. در این پایهها بهتر است از سنگهای چهار گوش و مربعی استفاده کنید.
نگهدارنده شش پایه
اگر از اون دسته خانمهایی هستید که حساسیت زیادی به افتادن سنگ قیمتی انگشتر نقره خود دارید، این نوع نگهدارنده رو توصیه میکنیم. نگهدارنده شش پایه سنگ را کاملا احاطه میکند و بهترین گزینه برای مراقبت از سنگ قیمتی روی انگشتر نقره شماست. تصور کنید یک یا دو چنگه از این شش چنگه بشکند. در این صورت باز هم چهار چنگه دیگر وجود دارد که از سنگ قیمتی شما محافظت کند. پس این نگهدارنده میتواند بهترین انتخاب برای شما باشد. بهتر است که در این نوع پایهها از سنگ دایرهای شکل استفاده کنید.
پایه V-شکل
پایههای وی شکل برای سنگهای مثلثی یا به شکل گلابی بسیار مناسب هستند. از سنگهایی که در این نگهدارندههای قرار داده میشوند، میتوان به برش مارکیز (Marquise Cut)، برش الماس (Diamond Cut) و برش تریلیانت (Trilliant Cut) اشاره کرد. این نوع برشها به شکل بیضی نوک تیز یا گلابی انجام میشوند. مسلما در این نوع برشها، نوک سنگ دارای آسیبپذیری بالایی است. این نگهدارنده به خوبی میتواند از سنگ قیمتی شما نگهداری کند.
پایه تولیپ یا لاله (Tulip Head)
در زبان انگلیسی به گل لاله، Tulip میگویند. این پایه نگهدارنده شبیه گلبرگهای گل لاله هست. کسانی که از این نوع پایهها استفاده میکنند، معمولا روحیهای فانتزی دارند. به همین خاطر خانمهای کلاسیک شاید از این مدل پایه، خوششان نیاید.
پایه باترکاپ یا آلاله (Buttercup Head)
پایه آلاله هم به مانند لاله، یک پایه نگهدارنده فانتزی به شمار میرود. اما نه به اندازه تولیپ. تفاوت آنها در این است که پایه تاترکاپ ظاهری زیباتر و جذابتری به حلقه میدهد.
پایه سبدی شکل (Basket Head)
معمولا پایه سبدی عمق بیشتری دارد و تعداد چنگهها در آن متفاوت است. این نوع پایه نگهدارنده برای سنگهای قیمتی بزرگتر مناسب است تا بیشتر مورد محافظت قرار گیرند. معمولا در گوشوارههایی که سنگهای بسیار گرانقیمت در آنها به کار رفته است از پایه سبدی شکل استفاده میکنند.
پایه میخی شکل (Peg)
برخی از پایههای نگهدارنده دارای یک بخش میخ مانند است به قسمت زیرین آن لحیم میشود. این کار باعث نگهداری کامل سنگ قیمتی در قسمت سر میشود. البته در برخی از حلقهها، در قسمت سر سوراخ مخصوصی وجود دارد که میخ در داخل آن قرار میگیرد. اما در برخی از حلقهها نیز، میخ را به قسمت سر لحیم میکنند.
پایه تراز (Low Profile Head)
این نوع پایه به گونهای است که سنگ قیمتی کاملا در داخل پایه محصور میشود. این مدل به غیر از سادگی به درد افراد بسیار مراقب و محافظهکار میخورد. اگر شما هم از آن دسته از خانمها یا آقایانی هستید که میخواهید به نگین انگشتری نقره هیچ ضربهای وارد شود، حتما از این پایه استفاده بکنید.
پایه برجسته (High Profile Head)
بر عکس پایه قبلی، در این نوع پایه، قسمت سر کاملا برجسته و مثلثی است. در این پایهها، سنگ کاملا در داخل شیار عمیق قسمت سر فرو میرود.
زایدههای پایه نگهدارنده (Tips)
پایههای نگهدارنده با استفاده از چندین چنگه، باعث نگهداری سنگ قیمتی در قسمت سر میشود. به طوری که چنگه بر روی سنگ خم میشود و آن را محبوس میکند. اما به مرور زمان نوک چنگهها فرسوده شده و یا تَرَک میخورد. کاملا طبیعی است که در صورت شکستن یا فرسودن شدن این زایدهها، سنگ قیمتی انگشتر شما گُم خواهد شد. پس لازم است شما هر هفت سال یک بار، پایههای نگهدارنده را تعویض کنید.
اجزای سازنده انگشتر و چیزی به نام دونات (Donut)
به قسمت زیر سر انگشتر یا پایه نگهدارنده که با پوست انگشت شما در ارتباط است، دونات میگویند. به عبارت دیگر پایه نگهداره بر روی دونات قرار میگیرد. هر چقدر دونات انگشتر ضخیمتر و محکمتر باشد، پایههای نگهدارنده و سر انگشتر نیز دوام بیشتری خواهند داشت. در حقیقت نقش دونات، تحمل فشاری است که به انگشتر وارد میشود. در برخی از انگشترها به جای دونات از یک میله استفاده میکنند که سر انگشتر روی آن قرار میگیرد. به این میله، در اصطلاح پل (Bridge) میگویند.
پایه انگشتر (Shank)
به گِردی پائین حلقه انگشتر، پایه انگشتر میگویند. پایه انگشتر همان جایی است که نقره ساز هنگام کوچک کردن انگشتر، آنجا را برش میدهد. هال مارک یا اَنگِ و یا علامت نقره استرلینگ ۹۲۵ را در همین جا کندهکاری میکنند. معمولا در زبا محاوره به پایه انگشتر، باند یا حلقه (Band) میگویند. پایه انگشتر آسیبپذیرترین بخش انگشتر است. شما به محض برداشتن و جابجا کردن اشیاء مختلف، قسمت پایه انگشتر با آن شیء در تماس میشود. بنابراین توصیه میکنیم در هنگام جابجایی اشیاء، انگشتر نقره خود را از دستتان درآورید. به یاد داشته باشید که پایه انگشتر، از نظر درصدی، تقریبا ۴۰ درصد انگشتر شما را تشکیل میدهد. پس در نگهداری آن دقت زیادی بکنید.
پایه لبه گِرد (Comfort Fit)
حلقه این انگشتر در قسمت پایه (Shank) بسیار گرد و ضیخم است. به همین خاطر به راحتی در داخل انگشتر قرار میگیرد. دوام این نوع انگشترها نیز به دلیل ضخامت زیاد قسمت پایه، بسیار بالاست. بنابراین هرگز نگران شکستن یا خم شدن انگشتر خود نباشید. این نوع انگشتر برای کسانی که عادت به انجام کار فیزیکی با انگشتر خود دارند، بسیار مناسب است!!! تنها ایراد این انگشتر موقعی مشخص میشود که بخواهید با طرف مقابلتان دست بدهید. در این مواقع اگر طرف مقابلتان عادت به فشار دادن دست داشته باشد، حتما دردی را در ناحیه دستتان حس خواهید کرد.
انگشتر سولیتر تیفانی و انواع پایه در آن (Tiffany Solitaire Setting)
سالها پیش، کمپانی تیفانی انگشترهای تک نگینی به نام سولیتر را معرفی کرد. انگشتر سولیتر بسیار ساده، شیک و زیباست. و به همین علت هیچ وقت از مد نمیافتد. زیبایی سولتر به خاطر تک نگین خاصی است که بر روی انگشتر قرار میگیرد. حلقه این انگشتر طوری طراحی شده است که زیبایی نگین را به رخ طرف مقابل میکشد. مثل این است که حلقه انگشتر سولیتر را برای نشان دادن زیبایی نگین طراحی کرده باشند.

از این رو تیفانی در بعضی از انگشترهای سولیتر خود از الماس استفاده میکند. معمولا تیفانی میزان گِردی پایه (Shank) را به شکلهای متفاوتی میسازد. بعضی از این پایهها حالت کاملا نرم و گِرد (Comfort Fit Shank) دارد. و دست کردن آن بسیار راحت است. به برخی دیگر از این پایهها، لبه چاقویی میگویند (Knife-edge Shank). در این نوع لبهها، پایه به وسیله یک خط به دو قسمت تقسیم میشود. و حلقه حالتی مثلثی به خود میگیرد. به عبارت دیگر بر خلاف اینکه پایه حالتی گِرد به خود بگیرد، حالتی مثلثی به خود گرفته است.
انگشتر سه نگین(3-stone Rings)
بعضی وقتها در قسمت شانه انگشتر، سه سنگ در کنار یکدیگر قرار میگیرند. معمولا سنگ وسط بزرگتر از دو سنگ کناری است. به این انگشترها، انگشتر سه نگین گفته میشود. به انگشتر سه نگین، انگشتر تثلیث یا انگشتر سه گانه نیز میگویند. این سه گانه دقیقا همان سه نشان مهم زندگی یک انسان کامل است. این سه نشان عبارتند از عشق، دوستی و وفاداری. این انگشتر این سه نشان را در سه زمان گذشته، حال و آینده نشان میدهد. به همین خاطر، انگشتر تثلیث یکی از بهترین انگشترهای نامزدی و ازدواج است. این انگشتر نماد یک انگشتر استیتمنت به تمام معناست.
گالری (Gallery)
وقتی سنگ قیمتی بر روی سر انگشتر قرار میگیرد، یک فضای خالی بین دونات و پایههای نگهدارنده ایجاد میشود. در این فضا، بخش پائینی سنگ قیمتی دیده میشود. به این قسمت، گالری میگویند. برای خیلی از افراد، دیدن بخش پائینی سنگ قیمتی باعث ایجاد اعتماد به نفس میشود. معمولا برای برخی از عروس خانمها وجود بخش گالری بسیار مهم است. این دسته از خانمها با دیدن این بخش به اصل بودن سنگ انگشتر خود افتخار میکنند. بعضی از جواهرسازها سعی میکنند تزئینات دیگری نیز به بخش گالری اضافه بکنند. در معروفترین مدلها، شاهد وجود سه سنگ یا پنج سنگ کوچک در بخش گالری هستیم.
نوار اندازه (Size Bar یا Sizing Area)
نوار اندازه دقیقا در قسمت انتهایی پایه انگشتر یا Shank قرار دارد. این نوار، یک خط فرضی است که تعمیرکنندگان انگشتر، موقع بزرگ یا کوچک کردن انگشتر نقره، روی آن خط، برش ایجاد میکنند. این خط پس از برش و تغییر اندازه، با استفاده از هویه، لحیمکاری میشود. اما باید در نظر گرفت که هر انگشتری پس از لحیمکاری بخش پایه، به شدت ضعیف میشود. هر لحظه امکان دارد با وارد شدن فشار به انگشتر، قسمت لحیم شده از هم جدا شود. پس دقت کنید که در هنگام خرید انگشتر، به اندازه قطر انگشتتان حساسیت داشته باشد.