بازار نقره یکی از پرنوسانترین بازارهای فلزات گرانبها به شمار میرود. اوج و فرودهای وحشتناک ارزش نقره در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم باعث شده است کارشناسان توجه ویژهای به این فلز گرانبها داشته باشند. بنابراین در چنین بازار پرافت و خیزی همواره نیاز به یک نقشه راه به نام راهنمای قیمت نقره وجود خواهد داشت.
به طور کلی نقره جزو پنج فلز گرانبهای دنیاست که در بازار جهانی و بورس کشورهای مختلف مورد معامله قرار میگیرد. شاید دلیل نفوذ نقره در میان این پنج فلز استراتژیک، سابقه درخشان آن در استفاده به عنوان پول و ارز در ادوار مختلف تاریخی باشد. گذشته از آن امروزه بیش از نیمی از نقره تولیدی در جهان صرف مصارف صنعتی میشود. بنابراین تقاضا برای این فلز ارزشمند، روز به روز در حال تزاید و افزایش است.
از طرف دیگر با کمبود عرضه نقره، پیشبینی میشود که فلز نقره به زودی در ردههای بالایی فلزات گرانبها قرار بگیرد. با توجه به مسائل گفته شده، بازیگران بازار، جهت فهم درست از نوسانات بازار نقره، نیاز به این راهنمای قیمتی خواهند داشت. در این مقاله قصد داریم درباره چنین راهنمایی، اطلاعاتی را در اختیار شما مخاطبان عزیز نقره نما قرار بدهیم.
بازار جهانی نقره به چه معناست؟
به مجموع چندین بازار و بورس در کشورهای مهم صنعتی و توسعه یافته، بازار جهانی میگویند. برای مثال بازارهایی مانند هنگ کنگ، نیویورک، فرانکفورت، زوریخ، سیدنی، توکیو و لندن، بخش بسیار بزرگی از بازار جهانی را تشکیل میدهد. همچنان که در این لیست مشاهده میکنید از سیدنی تا نیویورک، فاصله زمانی قابل توجهی وجود دارد. بنابراین ساعات باز و بسته شدن این بازارها بسیار متفاوت خواهد بود. از این رو ساعات کاری این بازارها به گونهای تنظیم شده است که با بسته شدن یک بازار، بازار دیگری باز شود.
این بازارهای بزرگ پنج روز در هفته به فعالیت میپردازند. تقویمی که در این بازار استفاده میشود، تقویم مسیحی است. به عبارت دیگر این بازارها از اولین ساعات بامداد دوشنبه تا اولین ساعات بامداد شنبه (بر اساس منطقه زمانی) مشغول فعالیت هستند. بنابراین برای معامله نقره بایستی دقت کرد که قصد معامله در کدام از بازارهای فوق را دارید. برای مثال ساعات کاری بازار نیویورک به این ترتیب است. معمولا بازار نیویورک بر اساس زمانبندی دقیق خود از ساعت ۱:۳۰ بامداد دوشنبه تا ۱:۳۰ بامداد شنبه فعال است.
راهنمای قیمت نقره: اصطلاح قیمت نهایی یا Previous Close
قیمت پایانی، قیمتی است که بازار نقره با آن قیمت بسته شده است. البته این بسته شدن، لزوما به روز قبل اشاره ندارد. و ممکن است به هفته قبل و یا یک ساعت قبل هم اشاره داشته باشد. برای مثال در بازار نقره نیویورک در یک بازه زمانی یک ساعته از ساعت ۱۷ تا ۱۸ بعد از ظهر، هیچ معاملهای انجام نمیشود. بنابراین قیمت پایانی شامل قیمت ساعت ۱۷ نیز میشود.
معمولا Kitco به عنوان یکی از بزرگترین بنگاههای معامله فلزات گرانبها، قیمت نقره در ساعت ۱۷ هر روز را به عنوان قیمت پایانی نقره و فلزات گرانبها در نظر میگیرد. برای مثال هر گونه تغییر قیمتی در ساعات پس از ساعت ۱۷ را به عنوان نوسان مثبت یا منفی در نظر میگیرد. معمولا تغییرات قیمتی نقره در بازههای زمانی یک روزه (Change From Previous Close)، سی روزه (30-Day Change) و یک ساله (1-Year Change) نسبت به قیمت امروز سنجیده میشوند.
نقره نقطهای یا نقره نقد (Spot Silver)
یک نکته مهم در راهنمای قیمت نقره در بازار جهانی، دانستن معنای نقره نقطهای یا لحظه و یا اسپات سیلور است. نقره نقطهای یا معامله نقدی نقره، خرید و فروش نقره با تحویل فوری و بدون تاخیر است. نقره نقطهای یا اسپات سیلور یک روش معامله در بازار نقره است که در آن عنصر تحویل فوری نقره، از اهمیت بالایی برخوردار است. از این میتوان گفت که اسپات سیلور نوعی معامله فیوچرز به شمار میرود. روش معامله اسپات سیلور بستگی مستقیمی به قیمت لحظهای نقره دارد. چرا که خریدار با توجه به این قیمت، اقدام به خرید یا فروش نقره میکند. معمولا خرید و فروش شمش نقره با روش اسپات سیلور یا قیمت نقطهای انجام میشود.
یکی از دلایلی به وجود آمدن اسپات سیلور، ۲۴ ساعتی بودن بازار نقره است. نیاز صنایع مختلف به نقره باعث شده است که هر لحظه از شبانه روز شاهد سفارشات نقره در بازارهای جهانی باشیم. معمولا در وبسایتهای فروش نقره، بالاترین درخواست و کمترین قیمت پیشنهادی به عنوان شاخص اصلی مورد استفاده قرار میگیرد.
معامله فیوچرز
دلیل پیدایش معامله فیوچرز، محافظت از ارزش نقره طی نوسانات بازار فلزات گرانبها و به نوعی مدیریت ریسک بازار نقره است. این معامله زمانی ارزش بالایی پیدا میکند که صنایع وابسته به نقره در رکود تولیدی باشند. در چنین شرایطی بازار نقره وارد فاز نوسان شده و پیشبینی قیمتی آن با خطاهای معنادار فراوانی همراه است. اما با این حال، معامله فیوچرز، آسیبهایی نیز بر بازار سالم و رقابتی بر جای میگذارد. رشد سفتهبازی و دلالبازی یکی از آسیبهای عمده به شمار میرود.
معمولا در بازار نقره و طلای ایران، نوعی معامله به نام قیمت فردایی وجود دارد که نوعی معامله فیوچرز به شمار میرود. در معامله فیوچرز، بسیار اتفاق میافتد که خریدار نقره قبل از سررسید تحویل نقره، آن را به فروش میرساند. به عبارت دیگر جایگاه خرید خود را به موقعیت فروش تغییر میدهد.
تفاوت نقره اسپات و نقره فیوچرز چیست؟
همان طور که گفتیم اسپات سیلور با معامله فیوچرز تفاوت معناداری دارد. نکته مهم در معامله فیوچرز این است که جابجایی نقره در این نوع معامله، طی یک قرارداد رسمی (قرارداد آتی نقره) میان خریدار و فروشنده انجام میگیرد. در این قرارداد، یک تاریخ معین و یک قیمت مشخص برای خرید و فروش نقره قید میشود. بنابراین در معامله فیوچرز، هیچ گونه تحویل فوری به مانند اسپات سیلور در کار نیست.
معمولا در بازارهای مختلف، قیمت فیوچرز نقره از قیمت لحظهای نقره بالاتر است. البته این موضوع به شرطی درست است که میزان تقاضای بازار نسبت به نقره در سطوح بالایی قرار داشته باشد. میزان تفاوت اسپات سیلور با نقره فیوچرز با نرخی به نام نرخ آتی (Forward Rate) مشخص میشود. این نرخ به صورت سالانه تعیین میشود. دقت کنید که صنایع مختلف که با خریدهای انبوه نقره سر و کار دارند، معاملات خود را به روش اسپات سیلور انجام میدهند.
محاسبه قیمت لحظهای نقره یا اسپات سلیور
در هر بازار فلزات گرانبها، یک قیمت معیار (Benchmark Price) وجود دارد که به صورت روزانه تعیین میشود. این قیمت معیار تا حدودی تحت تاثیر قیمت اسپات نقره (Spot Price) یا معامله نقدی نقره قرار دارد. خود قیمت نقدی نقره از طریق معاملات فرابورس (OTC) تبعیت میکند. ویژگی فرابورس این است که قیمت نقره در آن توسط صاحبان سهام و به صورت الکترونیکی تنظیم میشود. اما با این حال موسسات مالی نیز نقش مهمی در بازارسازی و تعیین قیمت پیشنهادی (Ask Price) و قیمت درخواستی (Bid Price) نقره بر عهده دارند.
آیا بازار فرابورس نقره به صورت ۷/۲۴ است؟
همان طور که قبلا گفتیم، فلز نقره از بامداد دوشنبه تا بامداد شنبه مورد معامله قرار میگیرد. بنابراین بازار فرابورس نقره تنها پنج روز در هفته به فعالیت میپردازد. در طول این پنج روز، عصرها از ساعت ۱۷ تا ۱۸ (به وقت شرقی ایالات متحده) بازار به مدت یک ساعت تعطیل میشود. بنابراین قیمت پایانی این بازار مربوط به بامداد شنبه هر هفته است. و در طول هفته هیچ قیمت پایانی به رسمیت شناخته نمیشود. البته همچنان که قبلا اشاره کردیم خردهفروشانی مانند Kitco قیمت ساعت ۱۷ هر روز را به عنوان قیمت پایانی در نظر میگیرند.
قیمت پیشنهادی و درخواستی چیست؟
قیمت پیشنهادی به بالاترین قیمتی میگویند که یک مشتری حاضر است در قبال یک اونس نقره بپردازد. قیمت درخواستی نیز پائینترین قیمتی است که یک فروشنده حاضر است در قبال یک اونس نقره دریافت کند.
اسپرید برای قیمت نقره
به تفاوت قیمت پیشنهادی و قیمت درخواستی نقره، اسپرید میگویند. مفهوم اسپرید یکی از مهمترین نکات در راهنمای قیمت نقره به شمار میرود. با توجه به اینکه، نقره یک بازار کاملا نقد است، میزان اسپرید در این بازار نسبتا در سطوح پائینتری قرار دارد. میزان اسپرید در مورد فلزات گرانبهایی که قدرت نقدشوندگی کمتری دارند، بیشتر است. پلاتین یکی از این فلزات گرانبهاست که معمولا اسپرید بالاتری دارد.
قیمت معیار در نقره
قبلا گفتیم که در طول هفته، هیچ گونه قیمت پایانی در بازار نقره وجود ندارد. به همین دلیل، خریداران و فروشندگان به قیمت معیار موجود در بازار تاکید میکنند. این قیمت در طول روز تغییر میکند. بنابراین به خودی خود قیمت معیار به عنوان یک شاخص ثابت بازار نقشآفرینی میکند. البته باید گفت که برخی از سازمانها به مرجعی برای اعلان قیمت معیار تبدیل شدهاند. یکی از این سازمانها، انجمن بازار شمش لندن (The London Bullion Market Association: LBMA) است. این سازمان مسئول حفظ قیمت معیار در مورد تمامی فلزات گرانبهاست. به این خاطر در کلیه بازارهای نقره جهان، The LBMA Silver Price شاخص پذیرفتهشدهای برای قیمت معیار نقره به شمار میرود. البته Kitco نیز یکی دیگر از این سازمانهای مرجع است که قبلا در مورد آن توضیحاتی ارائه کردیم.